دائرۀ المعارف جهادی

کیسه کشی: نام دیگر «مطالبات اداری» است. این اصطلاح زمانی اسنفاده می¬شود که قصد داریم مسئولی را به جهت عدم توجه کافی به محرومیت¬ها مورد نقد و مطالبه جدی قرار دهیم. (البته خیلی جدی(

ادارات تُپُل: زمانی که با ادارات و نهادهایی مواجه می¬شویم که به جهت گستره نیروی انسانی و رویه کند اداری(بروکراسی) قادر به اجابت درخواست ارباب رجوع یا بچه¬های جهادی نیستند.

غذای پرچم: اصل این واژه مربوط به دوران دفاع مقدس است که شامل غذایی است با محتوای خیار با رنگ سبز، گوجه با رنگ قرمز و پنیر به رنگ سفید که الوان پرچم جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کریستف کلمب جهادی: خطاب به فرد یا افرادی است که روستای جدید را کشف کرده اند که یا در نقشه منطقه نبوده و یا حتی نزدیکترین روستاها به روستای مذکور از وجود چنین روستایی بی خبر بوده اند.

خالی دور زدن: فردی که در اردوی جهادی شرکت کرده اما کاری انجام نمی دهد و غالباً بیکار است. اصطلاح دیگری است برای افراد پیچ !

جهاد در جهاد: زمانی که اردوی جهادی را با تمام شرایط سخت آن در ماه مبارک رمضان برگزار کرده و با زبان روزه به خدمت رسانی بپردازیم.

خادم: در اردوی جهادی به مسئول یا به قول امروزی¬ها به رئیس گروه یا اردو؛ «خادم» می گویند. تا به بهانه این نامگذاری، فضای اردو  متواضعانه تر بشه.

اساسی ترین عامل تبدیل اردوی جهادی به «حرکت جهادی»

«وَجَاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ؛ و در راه خداوند چنانکه شایسته اوست جهاد کنید»[1]

مقام معظم رهبری(مدظله):

«جهاد یعنی مبارزه، جهاد فقط به معنی تلاش نیست… آنی که یک تلاشی دارد می کند این تلاش در مقابل خصومت دشمنان نیست، این را نمی شود گفت مبارزه، این­را نمی شود گفت جهاد! جهاد به آن تلاشی گفته می شود که جنبه مبارزه تویش هست، به آن می گویند جهاد و سازندگی ما امروز همین است.»[2]

این پژوهش با نگاهی مجاهدانه به بررسی عوامل تبدیل «اردوهای جهادی» به «حرکتهای جهادی» است…

کلمه «جهاد» از کلمه «جهد» گرفته شده که به معنای «تلاش و کوشش کردن» است. اما وقتی ماده‌ای به صیغه مفاعله برده می‌شود یکی از معانی باب مفاعله این است که بین دو نفر رفتاری انجام می‌گیرد و یکی سعی می‌کند بر دیگری غلبه پیدا کند. اگر از همین ماده، تنها عملی شخصی مقصود باشد، واژه جهاد به کار برده نمی‌شود، بلکه در چنین مواردی غالباً از واژه «اجتهاد» استفاده می‌شود. ماده جهد وقتی به باب مفاعله می‌رود مصدر آن «مجاهده» و «جهاد» می‌شود و حتما این نکته در آن لحاظ می‌شود که دو نفر رویاروی هم هستند و علیه یکدیگر تلاش می‌کنند یا دست‌کم یکی تلاش می‌کند که بر دیگری غالب شود. این است که نوعی دشمن یا هر کسی که رفتار نامناسبی دارد در مقابل انسان قرار گرفته و او باید در برابر او تلاش کند. این معنای لغوی جهاد است که در قرآن هم همین معنا به کار رفته و اعم از هر نوع تلاشی است که علیه دشمن انجام می‌گیرد، چه در عرصه اقتصاد و با صرف مال باشد، چه در عرصه فرهنگ و چه در عرصه سیاسی، و چه این تلاش علیه دشمن بیرونی باشد و چه علیه نفس.[3]

نکاتی راجع به سخنرانی

پرسشهای پس از سخنرانی چگونه باید پاسخ داد؟

1.به قول یکی از اساتید علامت تاثیر سخنرانی سوال کردن و  مراجعه به سخنران است. چرا که سخنرانی آغاز انگیزه طرح مشکلات مخاطب است پس از فرصت نهایت استفاده را ببرید.2.همیشه خودتان را برای پاسخ گویی به مباحث آماده کنید پس انتخاب جملات، سند و برداشت از آیات و احادیث و تحلیل از مسائل در سخنرانی را باید جدّی گرفت.3پاسخ ها مختصر و مفید و برای همه یکسان وقت بگذارید و در صورت طول کشیدن وقت مستقلی بگذارید...

بررسی آسیب ضعف مبانی اندیشه‌ی جهادی نیروهای شرکت‌کننده در اردو

تصوری اشتباه در بین برخی دانشجویان وجود دارد و آن اینست که هر حرکتی جمعی که نام اردو را بر خود گذاشت، هدفی سیاحتی دارد و با بی‌اطلاعی نسبت به مبانی و اهداف اردوهای جهادی وارد مناطق محروم می شوند که این ضعف آگاهی جهادگران، در رفتار آنان با اهالی مناطق محروم و بی انگیزگی آنان در کار گروهی، تاثیر جدی خواهد داشت.این سستی‌ها در دوعنوان، قابل بررسی است.

الف‌ـ ضعف فردی: تنبلی و ضعف ایمان برخی نیرو‌ها، موجب بی‌انگیزگی وکندی فعالیت‌ها خواهد شد.

ب‌ـ ضعف برنامه: لازم است برنامه‌ریزی‌عرصۀ فعالیت‌های‌جهادی و روش‌های آن متناسب با واقعیات خارجی و مقتضیات زمان، طراحی شود تا در برنامه‌ریزی و شناخت اولویت‌ها، خطا صورت نگیرد. در برخی موارد، فعالان حرکت‌های جهادی به علت ضعف اطلاعاتی، شناخت صحیحی نسبت به روش‌شناسی و ابزارگزینی ندارند، و در وسط نبرد نرم اردوی‌جهادی، دچار تردیدها و ابهام‌هایی می‌شوند. برای جلوگیری از چنین پیامدهایی لازم است پیوسته، راهبرد‌های اردوهای جهادی، متناسب با تغییر شرایط، مورد نقد و بازنگری، قرار گیرد.

راهکارها:  

شناخت مبانی جهاد می تواند درصد بالایی از میزان این آسیب را کاهش دهد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است:

خلاصه آسیب های برون گروهی (اهالی منطقه هدف)در اردوهای جهادی:

موضوع آسیب	نوع آسیب	راهکارهای قبل از اردو	راهکارهای هنگام برگزاری اردو
ضعف فردی نسبت به هدف	بی اطلاع	1.اطلاع رسانی در مرحله شناسائی 2.مسابقه از یک جزوه اهداف حکت های جهادی 3.توجیه شورا، معتمد و مسئولین منطقه	1.جلسه توجیهی در روزهای اوّل 2.نقش حیاتی مبلغ 3.نصب جملات مناسب در خوابگاه
	بی انگیزه
	فراموش شده
	تنوع اهداف	نزدیک کردن اهداف جزئی به نگاه کلان آرمانی	نظرسنجی دیدگاه ها و هدایتگری
	عدم پیگیری اهداف	1.روحیه مطالبه گری معقول از مسئولین منطقه	2.استمرار و تداوم3.نیروسازی بومی
ضعف برنامه: جذب غیر اصولی منطقه و اهالی	بی تجربگی معرِّف	1بررسی عملکرد تجربیات و مهارت های معرف 2. کنترل نامحسوس	در صورت امکان تغییر مکان مگر نه حضور در مناطق همجوار
	ضعف مسئول شناسائی	معرفی متخصص و با تجربه	شناسایی نیروها و اهالی فعال
	عدم آشنائی با اهداف	روشنگری تبیین اهداف	استفاده از ظرفیت های موجود
عدم مشارکت اهالی	تشخیص غلط منطقه	ریشه یابی و	1.به استقبال اهالی رفتن 2. ایجادانگیزه و جذب
	عدم تبیین اهداف و دید آرمانی	1.آموزش 2.مسابقه3. انگیزه آفرینی4.علت یابی
	بر آورده نشدن نیازها	1.تبیین سیاست های کلان حرکت جهادی 2.پیگیری مطالبات مردمی در حد توان گروه	دعوت از مسئولین جهت انتقال و شنیدن مطالبات مردم
تحقیر اهالی	تصوّر فاصله ها	1. انتخاب مناطق بومی و استانی 2.اولویت در انتخاب نیروها و مبلّغ هم زبان 3.شناسائی و توجه به رسومات معقول	1.عدم تمسخر و شوخی های گویشی 2. عدم بکاری گیری از ادبیات محرومیت در گفتار، برخوردها و تذکر غیر مستقیم به گروه
	عدم آشنائی با رسومات
	مشکل زبان و گویش
کارشکنی و تبلیغ منفی اهالی	مشکل مالی	1.علت یابی2.شناسایی نیازمندان 3.هماهنگی با کمیته امداد، بهزیستی	1.سرکشی دقیق2. معرفی به مراکز خیریه 3.رفع مشکلات عمرانی نیازمندان و منطقه
	ضعف اعتقادی فرهنگی	1.علت یابی 2.سیاستگذاری کلان 3. پیگیری حضور مبلغ هجرت بلند مدت 4.تدارک جلسات فرهنگی سیاسی مثل یادواره شهدا، نشست سیاسی با حضور نخبگان علمی	1.عنایت ویژه نسبت به فعالیتهای آموزشی و فرهنگی 2.تجهیز و آماده سازی کتابخانه و بانک نرم افزاری3.تداوم فعالیت فرهنگی 4.اردوی قرهنگی زیارتی
	منش سیاسی
	مشکلات اخلاقی

 

مولای جهادیا

شنیده بودیم:

محمدرضا سرشار سال 89در سایت شخصی خود؛ خاطره‌ای از دیدار رضا میرکریمی- نویسنده و کارگردان سینما - با رهبر انقلاب را نقل کرده است:

" حدود دو سال پیش، در سفری به مشهد، با آقای رضا میرکریمی - نویسنده و کارگردان سینما - همراه شدیم. در راه، صحبت از ساده زیستی رهبر انقلاب - حضرت آیت‌الله خامنه‌ای - شد. آقای میرکریمی خاطره‌ای از رهبر معظم انقلاب تعریف کرد که بسیار جالب و روشنگر بود. به نظرم رسید بیان آن، برای دیگران نیز بتواند روشنگر برخی مطالب باشد.

آقای رضا میرکریمی می‌گفت(نقل به مضمون):

"هر وقت در جریان کار و زندگی زیاد به من فشار [روانی ] وارد می‌آید، در هر مرحله‌ای که باشم، همه چیز را رها می‌کنم و - گاهی از همان سر کار - تلفنی به خانه می‌زنم و یک راست به فرودگاه می‌روم. همان جا بلیطی تهیه می‌کنم و عازم مشهد می‌شوم. آنجا زیارتی[و درد دلی] با امام رضا (ع) می‌کنم و آرام می‌شوم، و برمی‌گردم.

یک بار - در یکی از همین سفرها - توی هواپیما نشسته بودم و در خودم بودم که دیدم در قسمت جلو هواپیما انگار وضعیت متفاوتی است. به این معنی که، کسانی را می‌دیدم که از جاهای مختلف هواپیما، یکی یکی به قسمت جلو می‌رفتند. آنجا کنار یکی از صندلی‌ها می‌نشستند. با شخصی که روی آن صندلی نشسته بود چیزهایی می‌گفتند و می‌شنیدند. بعد، خوشحال و راضی، برمی‌گشتند و سر جایشان می‌نشستند.

کنجکاو شدم بدانم قضیه چیست. از یکی از کسانی که از آنجا برمی‌گشت، موضوع را پرسیدم. گفت: کسی که آنجا نشسته، مقام معظم رهبری است.

جهاد ـ شهید چمران

پیامبر جهادی

عبدالله، حاج عبدالله والی، جوانی که به توصیه ی پدر همیشه با وضو بود. اهل قرائت قرآن بود و آنچنان وارسته و خود ساخته که اهل محل او را امین می‌دانستند.

در سی سالگی، پیرو خط امام (ره) و جز مبارزان رژیم طاغوت بودند.

بعد انقلاب هم راهی جبهه‌های جنگ، جبهه‌ای که او را با یکی از مناطق خیلی محروم آشنا کرد، »بشاگرد«.

و بشاگرد باعث شد که حاج عبدالله جبهه را رها کند، بله رها کند چون سنگر خود را در جایی دیگر می یافت، جایی که باید کاری بزرگ را شروع می کرد و 23 سال در گمنامی، در جبهه ای غریب می ماند تا ...

می ماند تا با کار تحقیق و شناسایی و اقدامات اولیه ی امدادگری  کار خود را شروع کند

می ماند تا پیاده و البته به همراه یک قاطر، 800 روستای پراکنده ی بشاگرد را شناسایی کند

چون این جبهه غریب راه ماشین رو نداشت، البته برق و آب هم نداشت، آموزش و پرورش هم نداشت، بهداشت و درمان، ارتباطات و حتی مسجد و حسینیه هم نداشت

خلاصه اینکه این مرد خدا با چنین شرایطی شروع کرد و با تحمل کلی مشقت در طی 23 سال تونست یه بشاگرد جدید بسازه

 

اولین چیزی که در آنجا مشهود بود، فقر و گرسنگی مردم بشاگرد بود، اکثر اوقات چیزی برای خوردن نداشتند و در اثر گرسنگی های طولانی مدت، به بیماری های مختلف دچار می شدند. تنها خوراکشان – اگر گرسنه نمانند – نام آرد هسته ی خرماست!

فقر برادر کفر است ...

پس حاج عبدالله کارش را با پخش مواد غذایی بین مردم شروع کرد. ایشان در همان سفرهای اول، مقدار زیادی آرد ، خوار و بار ، شیر خشک ، برنج، روغن و ... از خیرین تهیه کرده و به مرور بین بشاگردی ها توزیع می کند.

 

چرا باید کار جهادی کرد؟

برای اینکه کار جهادی ارزشمنداست. در هر مقطع و مرحله‌ای زمینه‌ای برای کار جهادی فراهم می‌شود. در دوران دفاع مقدس هم خدا ارتش را ضعیف می‌کند تا بسیج هم وارد میدان شود. البته نباید سطحی به جریان نگاه کرد، مثل این‌که فکر کنیم خدا لطف کرد که صدام به ایران حمله کرد!

خدا فضا را برای هر گروه، ملت و عصری به شکلی ایجاد می‌کند که در آن فضا بتوان جهاد کرد. یک وقت نگویید سیستم جهادی، فعالیتی است برای رفع نقص‌های جامعه. مشابه این حرف را یکی از فلاسفه غربی در مورد دین مطرح کرده است ( دین برای کسانی است که می‌خواهند با آن ضعف‌های خود را جبران کنند) .

این حرف در نگاه اول درست و در برداشت عمیق، بسیار غلط است. این که انسان‌ها باید ضعف‌هایشان را با دین جبران کنند قابل تردید نیست. ولی ضعفی مدنظر این فیلسوف است که ناشی از تنبلی و بی تحرکی است که این نوع ضعف ها با دین جبران شونده نیست.

اگر یک جامعه به‌هم‌ریخته داشته باشیم و ساختارهای اجتماعی ما بسیار محکم نباشد، نه تنها کار جهادیمان صورت نخواهد گرفت، بلکه اتفاقی مثل طوفان کاترینا در آمریکا اتفاق خواهد افتاد. همه مثل گرگ‌هایی به جان‌هم خواهند افتاد. اگر ساختارهای محکم و پیشرفته‌ای نداشته‌ایم، سی سال، وضعیتی مشابه الان سومالی را داشتیم. در چنین شرایطی شما به دنیا نمی‌آمدید یا بر اثر قحطی از بین رفته بودید و نبودید که الان بخواهید کار جهادی انجام دهید.

زندگی جهادی را ناشی از نقص نظام ندانید (البته با زندگی چهادی نقص‌ها برطرف می‌شود و در این تردیدی نیست) اما زندگی جهادی مثل آب جاری است که وقتی ریخته می‌شود، اول شیارها را پر می‌کند.

زندگی و جامعه ایده‌آل امام زمان را ببینید، آیا جهادی در زندگی امام زمان تعطیل خواهد بود؟ اگر جهادی در زمان امام زمان تعطیل، من به این قرآن خدا کافر خواهم شد. چون در این صورت ،این کتاب ناقص است و فقط برای دوران غیبت و دوران خوشبختی.

جهاد ـ شهید آوینی