بررسی آسیب ضعف مبانی اندیشه‌ی جهادی نیروهای شرکت‌کننده در اردو
تصوری اشتباه در بین برخی دانشجویان وجود دارد و آن اینست که هر حرکتی جمعی که نام اردو را بر خود گذاشت، هدفی سیاحتی دارد و با بی‌اطلاعی نسبت به مبانی و اهداف اردوهای جهادی وارد مناطق محروم می شوند که این ضعف آگاهی جهادگران، در رفتار آنان با اهالی مناطق محروم و بی انگیزگی آنان در کار گروهی، تاثیر جدی خواهد داشت.این سستی‌ها در دوعنوان، قابل بررسی است.
الف‌ـ ضعف فردی: تنبلی و ضعف ایمان برخی نیرو‌ها، موجب بی‌انگیزگی وکندی فعالیت‌ها خواهد شد.
ب‌ـ ضعف برنامه: لازم است برنامه‌ریزی‌عرصۀ فعالیت‌های‌جهادی و روش‌های آن متناسب با واقعیات خارجی و مقتضیات زمان، طراحی شود تا در برنامه‌ریزی و شناخت اولویت‌ها، خطا صورت نگیرد. در برخی موارد، فعالان حرکت‌های جهادی به علت ضعف اطلاعاتی، شناخت صحیحی نسبت به روش‌شناسی و ابزارگزینی ندارند، و در وسط نبرد نرم اردوی‌جهادی، دچار تردیدها و ابهام‌هایی می‌شوند. برای جلوگیری از چنین پیامدهایی لازم است پیوسته، راهبرد‌های اردوهای جهادی، متناسب با تغییر شرایط، مورد نقد و بازنگری، قرار گیرد.
راهکارها:
شناخت مبانی جهاد می تواند درصد بالایی از میزان این آسیب را کاهش دهد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است:
1. تکلیف و اختیار :
تاکید قرآن و اهل‌بیت(ع) بر گزاره‌های اختیار، و راهنمایی عقل و قلب به تلاش و پویایی، انسان را به اوج قله حرکت و جهاد، تا بلندای آرمان‌های مقدسش، خواهد رساند.
2. احساس مسئولیت :
الف- نسبت به تکالیف الهی : جوان مسلمان، از دوران کودکی‌اش می‌آموزد، که در قبال تکالیف الهی چگونه وظیفۀ خود را بشناسد و در هر شرایطی خود را جهادگر بداند.
نزد خداوند، جهادگر پر تلاش، با کسی که بی‌اعتنا به مشکلات پیرامونش، به گوشه‌ای خزیده است، یکسان نخواهند بود.
قرآن کریم می‌فرماید:لا یَسْتَوِی الْقاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ غَیْرُ أُولِی الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدینَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ عَلَی الْقاعِدینَ دَرَجَةً وَ کُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنی وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدینَ عَلَی الْقاعِدینَ أَجْراً عَظیماً.
(هرگز) افراد با ایمانی که بدون عذر، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، یکسان نیستند! خداوند، مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [ترککنندگان جهاد] برتری مهمّی، بخشیده؛ و به هر یک از این دو گروه (به نسبت اعمال نیکشان) وعدۀ پاداش نیک داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظیمی برتری بخشیده‌است.
ب- نسبت به مردم :
در نگاه شریعت مسلمان واقعی کسی است که نگران مشکلات دیگر مسلمانان باشد و تحمل محرومیت آنان را نداشته باشد.
3. جهادگری بر اساس مقتضیات زمان :
علامه شهید مطهری دربارۀ جهاد اهل‌بیت(ع) می‌فرماید: «ائمه اطهار(ع) در هر زمانی مصلحت اسلام و مسلمین را در نظر می‌گرفتند و چون دور‌ه‌ها و زمانه‌ها و مقتضیات زمان و مکان تغییر کرد، خواه و ناخواه همان‌طور رفتار می‌کردند که مصالح اسلامی اقتضا می‌کرد و در هر زمان جبهه‌ای مخصوص و شکلی نو از جهاد به وجود می‌آمد و آنها با بصیرت کامل آن جبهه را تشخیص می‌دادند.»
در هر دوران نوع جهاد و میدان مبارزه‌ی آن، تغییر می‌کند و آنچه مهم است شناخت آگاهانه‌ی میدان نبرد در هر دوران و جهاد در جبهه‌ی جریان حق است.
۴.اهتمام شریعت به تزکیه نفس :
با توجه به تاکیدات شرع مقدس اسلام به تزکیه نفس جهاد و اردوهای جهادی را می توان بستر مناسبی برای این مهم قلمداد کرد.
۵.عدم رضایت از وضع موجود:
مسلمان راستین با آنکه سراپای وجودشان راضی به رضای الهی است ولی پیوسته در حال حرکت به‌سوی افق‌های روشن پیش رو می‌باشد و دو روزش یکسان نخواهد بود. این اندیشه، موجی از نشاط برای تغییر نو به نو در جامعه اسلامی ایجاد خواهد کرد و حرکت‌هایی با هدف الهی شکل خواهد گرفت.
